Door Annemarie Haak

 

Van de begrote kosten voor de restauratie van de Oude Kerk is nu ruim driekwart binnen. Er wordt nog druk gewerkt om het resterende bedrag binnen te halen, maar kerkrentmeester Gerie Van den Endt heeft goede hoop dat dit gaat lukken. Dus kan er gestart worden met de ingrijpende klus. Er is hiervoor reeds een plan gemaakt. Direct na de bouwvak moet het koor ontruimd worden, waarna op 19 augustus de steigers geplaatst gaan worden, zodat op 26 augustus de echte werkzaamheden kunnen beginnen. De muurschilderingen en het verzakken van de kerk zijn de belangrijkste klussen. In eerste instantie wordt alleen het koor afgeschermd en kunnen de diensten gewoon door gaan. Is dit deel klaar dan wordt de rest van het gebouw onder handen genomen en wordt de kerk tijdelijk gesloten.  Aannemer Wesseling uit Weerselo, gespecialiseerd in dit soort werk heeft de opdracht aan genomen.

 

Met name de scheuren in de muren baren het kerkbestuur grote zorgen. ’’We hebben nog niet exact in beeld hoe dit wordt veroorzaakt. Het heeft te maken met onder meer het zakken van het grondwaterpeil, maar ook met de constructie van de kerk en de fundatie’’, verklaart Van den Endt. Om hierover een beter inzicht te krijgen wordt er direct na de restauratie een 3D scan gemakt, zowel van het interieur als van het exterieur van de kerk. ‘’We zijn van plan dit de komende jaren regelmatig te doen. Door de scans over elkaar heen te leggen kunnen we de werking van de elementen beter in de gaten houden en de oorzaak aanpakken. Een monument heeft nu eenmaal zorg nodig en op deze manier hopen we het gebouw, dat inmiddels al 550 jaar oud is,  beter te kunnen onderhouden en te bewaren voor de toekomst.’’ Het kerkbestuur wilde in eerste instantie alleen de zeventien muurschilderingen restaureren, maar tijdens dit onderzoek kwam aan het licht dat de scheuren in de wanden desastreuze vormen aannamen en dat restauratie absoluut noodzakelijk werd. Dit verhoogde uiteraard het beschikbare budget voor de opknapbeurt. Tal van fondsen werden aangeschreven, acties op touw gezet, alles werd uit de kast gehaald om het benodigde geld bijeen te brengen. Dat is nu bijna gelukt. ‘’Een leuke bijkomstigheid is dat tijdens zo’n actie, verschillende bedrijven zich spontaan gemeld hebben met een ludiek idee. Zo heeft een ondernemer aangeboden om de kerk te voorzien van een ophangsysteem zodat wandversieringen gemakkelijk opgehangen kunnen worden. Dit is een behoud voor de wanden. Verder is een ondernemer die hier in Borne woont, bezig met het ontwerpen van een penning met de afbeelding van de Oude Kerk erop. Dit als herinnering aan de restauratie.’’ De genummerde munt wordt in beperkte oplage op de markt gebracht, waarschijnlijk in november van dit jaar. Hij kan gekocht worden in combinatie met kaarten van kunstobjecten of met een boek over het gebouw. Bruikbare initiatieven waar het bestuur heel blij mee is.

De preekstoel is eveneens een punt van zorg. Het bouwwerk stond eerst aan de linkerkant van het koor, maar werd zo’n honderd jaar geleden verplaatst naar de andere kant. ‘’Vanuit deze hoek heeft de predikant een beter zicht op de kerkgangers, vandaar de verhuizing’’. Deze verplaatsing is echter niet goed gebeurd.  De fundering ontbreekt, waardoor de muur gaat scheuren. ‘’De preekstoel hangt als het ware aan de muur met alle gevolgen van dien.’’ Er moet nu een dwarsverbinding in de vloer worden aangelegd om dit euvel te verhelpen. De preekstoel krijgt op deze manier meer vastigheid en wordt verankerd in de grond. Vervolgens kunnen de scheuren aangepakt worden.

De laatste tijd zijn er echter nieuwe scheuren bijgekomen, scheuren die door de hele muur, dus aan de binnenkant en aan de buitenkant te zien zijn . ‘’De droogte van het afgelopen jaar heeft het grondwaterpeil doen zakken. De kerk is gebouwd op een kleilaag en die droogt uit. Dit heeft effect op de fundering. Daarbij komt dat de brandweer regelmatig een tankwater vol grondwater oppompt vlak naast de kerk. Dat is uiteraard ook niet bevorderlijk voor het grondwaterpeil. We hebben hierover al contact gehad met de burgemeester en hopen dat dit stopt!’’ Om het verder scheuren tegen te gaan, worden er bovenop de gewelven twee extra trekstangen geplaatst waardoor het gebouw stabieler wordt. Dit gebeurt precies boven het koor, daar zijn de meeste scheuren te vinden.

Een ingrijpende klus, maar als deze afgerond is, hoopt het kerkbestuur voor de komende jaren uit de zorgen te zijn.

 

EXTRA

Om aandacht te vragen voor de restauratie van de Oude Kerk wordt de publiciteit gezocht. Het publiek kan de werkzaamheden volgen.

Tijdens het weekend van Open Monumentendag worden er kunstobjecten in de kerk uit gestald. Inmiddels hebben 15 kunstenaars zich gemeld voor dit project. Ook worden er kunstvoorwerpen uit de kerk zelf uitgestald. Tijdens dit weekeinde worden er ook rondleidingen gegeven.

In november staat de quiz: Wie is de slimste mens van Borne op de rol.

Tijdens het evenement Beleef Kerstmis in Oud Borne dat op 13 december plaats vindt, bemannen vrijwilligers van de kerkgemeenschap een stand met Glühwein en chocolademelk. Deze staat vlak naast de kerk.

Bovendien wordt er nagedacht over activiteiten die in de kerk plaats zouden kunnen vinden om het gebouw meer in de publiciteit te brengen.

Zo vindt op 3 april 2020 het officiële startsein plaats van de festiviteiten rondom 75 jaar bevrijding. Deze bijeenkomst gaat vooraf aan het Belevingstheater, dat zich merendeels in Oud Borne afspeelt.