Door Annemarie Haak

Hij noemt het zelf het vastleggen van herinneringen. Gebeurtenissen en ervaringen van vroeger tot nu worden allemaal aan het papier toevertrouwd en bewaard.  Geschreven  in het Twents, de moodersproake, zoals hij het zelf uitdrukt. Als actief lid van de Kreenk Vuur de Twentse Sproak is Johan Kwast een fervent voorvechter voor het behoud van het Twents.  Er verschijnt al jaren een inbreng van zijn hand in Boorn en Boerschop, de periodiek van de Heemkundevereniging Borne, die drie per jaar uitgebracht wordt.  Twents is zijn spreektaal, maar ook zijn schrijftaal.

Nu heeft hij een aantal verhalen geselecteerd voor een boek dat in het najaar op de markt gebracht zal worden. ‘’Het zijn er vijftig geworden, allemaal heel herkenbare verhalen uit het leven van alledag’’, zo licht hij toe en meteen komt er een spraakwaterval aan woorden uit zijn mond. ‘’Wij hadden vroeger plakdag op school, kennie dat? Eens per jaar aan het eind van het schooljaar mochten we alle kasten, dozen, lades en wat er al niet meer was in de klas om spullen te bewaren, vastplakken of met touwtjes dichtknopen. Die dag werd er niet gewerkt, we hadden feest!’’ De leerlingen timmerden met hun handen op tafel ten teken dat het plakdag was en er werd getrakteerd op ranja, snoep en koek. Nieuwe leerlingen mochten ook komen en vielen gelijk met de neus in de boter. ‘’Aan het eind van de dag hadden we buikpijn van al dat lekkers!’’ lacht hij. ‘’At van Schooten was onze hoofdmeester in Zenderen, die mocht in een grote teil alle eieren koken die wij voor die dag meenamen naar school!’’

Of het verhaal van de brandweer die vlak na de oorlog een demonstratie zou geven met een springscherm. ‘’Völ volk op de been! Allemaol niejsgierig!’’ Eerst op de Bleek, maar men kon niet goed zien wie er sprong en daar was het publiek toch wel benieuwd naar. Toen naar de Oude Kerk. Vanuit de galmgaten werd met veel omhaal iemand, of iets naar beneden gegooid. Bleek het later een pop te zijn!

Johan Kwast was in zijn jeugd een verwoed sporter. Met name atletiek had zijn voorkeur. Zo deed hij een keer mee aan de Ronde van Borne. Het had hevig geregend en het parcours in het Wensink was nat en drassig. Johan werd eerste bij de heren en Wietske Wanders bij de dames. ‘’Kreeg ik een schemerlamp als prijs!’’

Maar dan de deportatie van de Bornse Joden. Zijn gezicht betrekt en hij slaat zijn ogen neer. ‘’Dat beeld vergeet ik nooit meer! ‘’Ze werden met z’n allen het perron opgedreven. Daar stonden de veewagens. De deuren gingen open. Opnieuw geschreeuw en gedoe! Ze moesten instappen. Schnell, schnell! De deuren gingen dicht en daar ging de trein. Iedereen stond er verslagen bij, niemand zei een woord.’’ Zijn ogen kijken in het niets. Dan vervolgt hij: ‘’Schlosser, een Bornse Jood, had een paar dagen daarvoor nog aardappels bij ons op de boerderij gehaald!’’ Het meest wrange vond hij wel de groep uitgelaten kinderen uit Rotterdam, die voor in de trein mochten zitten in gewone coupés. Zij waren een tijdje bij gastgezinnen geweest om aan te sterken.

En zo kan hij nog wel even doorgaan. Over de midwinterhoorns, de mondharmonicaclub waar hij lid van was en over de Meiershof.  Johan Kwast houdt van praten en kan heerlijk vertellen. Zijn verhalen zijn doorspekt met Twentse humor en komische kwinkslagen. Zijn schoonzoon Bert van der Stelt is  momenteel bezig met de lay-out van het boek dat ongeveer 150 pagina’s zal gaan omvatten. De kostprijs staat nog niet helemaal vast, maar blijft beneden de twintig euro.  Belangstellenden kunnen  alvast intekenen. Johan Kwast zit vaak in het Atrium van het Dijkhuis waar hij woont, maar is ook telefonisch te bereiken op nummer 2667002.