door Annemarie Haak

 

Textiel is onlosmakelijk verbonden met Twente. Grote textielfabrieken domineerden de kernen van vele steden en dorpen in de vorige eeuw. Duizenden werknemers passeerden dagelijks de fabriekspoorten, werden geroepen door de gillende fluiten die het begin en het eind van de werktijd aangaven. Textiel behoort tot de rijke historie van Twente. Het is daarom dat  komend jaar het  Textiel Festival 2021 opgezet gaat worden. Een evenement waaraan veertien gemeentes hun medewerking gaan verlenen.

 

Ook Borne doet mee. Deze week vond er in de Bornse Synagoge een bijeenkomst plaats waarbij meerdere organisaties waren vertegenwoordigd en waar de eerste ideeën al over de tafel gingen. Het betrof het Bussemakerhuis, de Heemkundevereniging, het Kulturhus, de Bornse Synagoge, het Creatief Atelier, St. Fairtrade, Gidsen Oud-Borne, de Bornse Courant, RTV Borne en Borne Boeit. Samen vormen zij het Borns Textiel Collectief. Toerismemanager Corine Hofstra leidde de avond in en maakte duidelijk dat het vooral de bedoeling was om samen te werken en gezamenlijk een bijdrage te leveren aan de identiteit van Twente. Er wordt onder meer gedacht aan theatervoorstellingen, een foto-expositie, verhalen van textielarbeiders, een modeshow en exposities van textiele werkvormen. ‘’Hiermee zetten we Borne op de kaart!’’

Regionaal worden er ook diverse activiteiten opgezet, zo gaat het HCO textielarbeiders interviewen, zijn er reizende theatervoorstellingen, komt er een belevingscabine en worden landhuizen van textielbaronnen geïnventariseerd. Dit alles gaat komend jaar plaatsvinden op verschillende tijdstippen.

 

Spanjaard domineerde het leven in Borne

 

In Borne domineerde de textielfabriek Spanjaard decennia lang het sociale en maatschappelijke leven. Tijdens de gloriedagen van de fabriek werkten er ruim 2300 mensen. Ze kwamen uit Borne, maar ook uit Drenthe, Friesland en Groningen. Woonden in huizen van de fabriek aan het Spanjaardsplein, de Damaststraat, Spinnerstraat of Nijverheidsstraat.  Ook wel de Spanjaardswijk genaamd. Kenmore overhemden, Teddy-luiers en Cinderella lakens waren een begrip in de regio en ver daarbuiten. Totdat de werkzaamheden werden overgeheveld naar lage lonen landen en er nieuwe producten op de markt kwamen. Er volgden ontslagen, de weefgetouwen verdwenen en de eens zo machtige fabriek sloot de poorten. Sloop volgde en op de plek waar eens gesponnen en geweven werd, staat nu een keurige woonwijk. Alleen de straatnamen zijn gebleven, een stille herinnering aan de textieltijd in Borne. Hoogste tijd om dit roemrijke verleden weer eens op te poetsen. Textiel zal komend jaar de rode draad vormen.

 

Bij de foto: Luchtfoto van de textielfabriek Spanjaard (foto: Heemkunde)